آرد ، نان ، كيك و كلوچه ، شيريني و شكلات

برادرم ( محسن جفائي كه مهندس سيستم‌هاي آبرساني است ) يك دستگاه ديوايدر جديد را طراحي و ساخته‌ايم.

در تيرماه سال 1383 تصميم به‌تهية يك دستگاه ديوايدر جهت استفاده در كارگاه نان فانتزي گرفتيم. در آن زمان كارگاه را تازه راه‌اندازي كرده بوديم و قيمت اين دستگاه بيشتر از توان خريد ما بود. از پيشكسوتان حرفة نان حجيم شنيده بوديم كه دستگاه‌هاي تقسيم‌گر به‌خوبي عمل نمي‌كنند و خريد چنين دستگاهي توجيه اقتصادي و عملي ندارد. تصميم گرفتيم خودمان ابزاري بسازيم كه به‌روشي ساده خمير را تقسيم كند. بنا براين ما بايد ابزار را به‌گونه اي متفاوت مي‌ساختيم كه خواستة ما را براورده كند. از همان زمان تحقيقات و آزمايشات را شروع كرديم. اولين نمونه در زمستان 1383 ساخته شد. اين نمونه با استفاده از يك مارپيچ، خمير را از دهانة لوله اي خارج مي‌كرد و خمير به‌وسيلة‌ يك لبة بُرنده به‌صورت متوالي برش مي‌خورد. اين سيستم اگرچه عمل تقسيم را به‌خوبي انجام مي‌داد اما به‌خاطر پمپ مارپيچي كه داشت، خمير را از حالت طبيعي خارج مي‌كرد بنا براين مناسب كار نان فانتزي نبود.

مجدداً تحقيقات را شروع كرديم. متوجه شديم كه اكثر كارگاه‌هاي نان فانتزي تمايلي به‌استفاده از هيچ نوع دستگاه تقسيم‌گر خمير ندارند و عمل برش و توزين خمير را با دست انجام مي‌دهند. در گذر زمان، خيلي چيزها براي ما تغيير كرده بود. ديگر به‌ساخت يك دستگاه براي استفاده خودمان نمي‌انديشيديم، بلكه هدف ما نيز رشد كرده بود. مي‌خواستيم بدانيم چه چيزي مانع از فراگير شدن اين فناوري شده است. مي‌خواستيم تحولي در اين صنعت ايجاد كنيم. به‌سراغ چند كارگاه نان فانتزي در مشهد رفتيم كه براي تقسيم خمير از دستگاه ديوايدر بهره مي‌برد. ديدن روش كار، و صحبتي كه با كاربران دستگاه داشتيم، به‌ما كمك زيادي كرد. توانستيم ايده بگيريم و مسير خود را اصلاح كنيم. ما قصد داشتيم  كار متفاوتي انجام بدهيم كه خلاء موجود پر شود و نقص‌هايي كه تا آن زمان مانع از استفادة اين فناوري در صنعت نان مي‌شد، برطرف شود.

تحقيقات گسترده تري را آغاز كرديم و سعي كرديم طيف وسيعي از طرح‌هاي ديگر را نيز بررسي كنيم. با شركت‌هاي سازندة اين‌گونه ماشين‌آلات در سراسر دنيا ارتباط برقرار كرديم و اطلاعات وسيعي درمورد محصولات آنها كسب بدست آورديم. با افرادي كه دست‌اندركار نانوايي و نان فانتزي بودند جلسات زيادي داشتيم و با توليدكنندگان ماشين‌آلات پخت در داخل كشور نيز در ارتباط بوديم. هنوز نمي‌دانستيم دقيقاً دنبال چه چيزي مي‌گرديم و تصميم قطعي در مورد طرح نداشتيم. تحقيقات و آزمايش ادامه داشت تا اينكه سرانجام، ساخت نمونة آزمايشي سوم در بهار 1387 يعني سه سال بعد كامل شد. مكانيزم آن هوپر رفت و برگشتي بود. مكانيزمي‌‌كاملاً متفاوت از طرح‌هاي قبلي. اين دستگاه كه به‌گونه اي كاملاً متفاوت كار مي‌كرد، به‌طرح آرماني ما بسيار نزديك‌تر بود. البته عامل اصلي طولاني شدن مدت ساخت، عدم اسپانسر مالي بود و ما پذيرفته بوديم كه بايد تمام هزينة تحقيقات و آزمايش و ساخت را خودمان متقبل شويم چون هيچ نهاد، ارگان يا شركتي حاضر به سرمايه‌گذاري براي كار تحقيقاتي نمي‌شد. نمونة كامل شده اگرچه تا حدود زيادي رضايت بخش بود، اما در تست عملي، پاسخگو نبود. مجدداً شروع به‌طراحي نمونة چهارم كرديم كه براساس همان مكانيزم هوپر رفت و برگشتي كار مي‌كرد. ساخت اين نمونه در پاييز 1387 به‌پايان رسيد. نتايج بسيار بهتر از قبل بود اما باز هم كاملاً رضايت بخش نبود.

طراحي نمونة پنجم را آغاز كرديم. باز هم با همان مكانيزم هوپر رفت و برگشتي، و باز به‌نتايج  بهتري رسيديم. مهم‌ترين قسمت در حل يك مسئله اين است كه مسئله را به‌درستي درك كنيم. يعني دقيقاً بدانيم به‌دنبال چه چيزي هستيم و چه مي‌خواهيم و ما اين را متوجه شده بوديم. علاوه بر اين كاملاً بر موضوع مسلط شده بوديم و مي‌دانستيم كه چه تغييراتي در چه قسمت‌هايي از دستگاه، چه نتايجي را به‌دنبال دارد. دوباره با دقت و وسواس زياد اجزاء را كنار هم چيديم و حركات و مكانيزم ها را بارها و بارها بررسي كرديم.  پس‌از رفع اشكالات، آزمايشات نهايي را مجدد انجام داديم. اين بار نتايج آنقدر جالب بود كه انتظارش را نداشتيم.!  اين طرحي بود كه رؤياي اغواگرانة ما را به‌حقيقت بدل مي‌كرد؛ تمام معايب نمونه‌هاي خارجي كه در ارتباط با كيفيت توزين خمير مشاهده مي‌شد، در اين دستگاه به‌طور كامل اصلاح شده بود. علاوه بر آن مزايايي داشت كه اين دستگاه را از ساير نمونه‌هاي خارجي متمايز مي‌ساخت: قابليت كاربري و تنظيمات آسان، مصرف روغن بسيار پايين و مصرف برق بسيار كم، وزن و حجم كم و سرعت بالا، دوام و استحكام سازه، قابليت جابجايي آسان، دامنة توزين زياد، ابعاد مناسب، انعطاف پذيري با محيط كار نيمه‌صنعتي و صنعتي و قيمت ارزان از ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد اين دستگاه جديد بود. لازم به‌ذكر است كه مراحل تحقيقات و آزمايش و ساخت نمونه‌هاي اوليه، جمعاً حدود 15.000.000 تومان هزينه دربر داشت. هم‌اكنون برنامه توليد صنعتي اين دستگاه، كامل شده‌است و در سال جاري، به‌صورت انبوه روي خط توليد قرار مي‌گيرد.